Musea en theaters verbeteren toegankelijkheid: 'Te hulpvaardig zijn kan ook averechts werken'

Een deurmat die te zacht is voor een rolstoel, een helling die net iets te steil is, of het ontbreken van informatie op de website: in samenwerking met het VSBfonds onderzocht de Zonnebloem bij twintig culturele instellingen de toegankelijkheid voor mensen met een lichamelijke beperking. Met de uitkomsten gingen musea, theaters en poppodia direct aan de slag. Vier locaties vertellen over de verrassende inzichten die zij hebben opgedaan.

Bonnefanten, Maastricht - 'Niet te hulpvaardig zijn'

Het Bonnefanten in Maastricht is hét kunstmuseum van Limburg. Met de raketvormige, 28 meter hoge toren aan de Maas is het pand een opvallende verschijning in het landschap. "Voor grote aanpassingen aan het gebouw moeten we in overleg met onder meer de erfgenamen van de architect, maar het praktische, laaghangende fruit hebben we al opgepakt", vertelt Stefanie Metsemakers, die zich bij het museum onder andere bezighoudt met inclusie.

"De rolstoelvriendelijke helling bij de ingang had een kleine drempel. Die is weg. Op het toilet hangen nu grepen. Maar dankzij de adviezen kijken we nu ook anders naar zaken als prikkels en belichting in bijvoorbeeld tentoonstellingen. Waar mogelijk betrekken we ook de betreffende kunstenaars daarbij.”

Het verhaal gaat verder onder de foto

Metsemakers en haar collega's vonden daarnaast de tips rondom bejegening echte eyeopeners. "Bijvoorbeeld het advies om mensen met een beperking niet te snel hulp aan te bieden, omdat ze het vaak graag eerst zelfstandig proberen. Je kunt dus een averechts effect creëren met hulpvaardigheid. Dat is verhelderend.”

TAQA Theater De Vest, Alkmaar – ‘We hebben zelfs een video gemaakt’

TAQA Theater De Vest is gevestigd in het centrum van Alkmaar. Yvonne Ligtenberg is hoofd publieksservice. Haar team ging enthousiast aan de slag met de adviezen van de Zonnebloem.

“Met de nieuwe inzichten konden we veel punten verbluffend eenvoudig verbeteren. Zo is de knop om buiten bij de ingang de deur te openen, nu verlicht. Ook het verlagen van drempels wordt puntsgewijs opgepakt en uitgevoerd. Vanuit diezelfde gedachte is de informatie op onze website nu concreter. Zo hebben we een video toegevoegd waarin we onze toegankelijkheid letterlijk zichtbaar maken.”

Het verhaal gaat verder onder de video

Museum RTM, Ouddorp – ‘Meer tafels op hoogte verstelbaar

Liefhebbers van trams kunnen hun hart ophalen bij dit trammuseum. Op de route Punt van Goeree (Ouddorp) – Port Zélande – Scharendijke op de Brouwersdam wordt een tramdienst uitgevoerd met historisch materieel van de vroegere Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM). Het museum wordt volledig gerund door betrokken vrijwilligers als Willem Kentie, chef exploitatie.

“Als museum proberen we altijd zo toegankelijk mogelijk te zijn voor álle tramliefhebbers. Bij een dergelijke ambitie is een deskundige blik en een paar vreemde ogen altijd welkom. Een praktisch punt dat we aan gaan pakken is de hellingshoek bij het perron. En we gaan zorgen voor meer tafels waarbij de hoogte af te stemmen is op bezoekers in een rolstoel. We hadden al plannen voor een nieuwe balie. Bij het ontwerp nemen we de aanbevelingen voor wat betreft de hoogte meteen mee."

Groninger Museum – ‘Tot onze verrassing begon de eerste aanpassing al bij de hoofdingang’

In 1994 kreeg het Groninger Museum een nieuw onderkomen in een modern pand, omringd door het water van het Verbindingskanaal. Maar de toegankelijkheid van het kunsthistorisch museum bleek nog niet optimaal. Bianca Rongen, coördinator beveiliging: "We hebben veel goede feedback gekregen waarvan een groot deel nooit in ons was opgekomen. Dat komt doordat je je moeilijk kunt inleven in hoe iemand anders de wereld echt beleeft.”

"Tot onze verrassing begon de eerste aanpassing al bij de hoofdingang. De drempel van die ingang was te hoog, hoewel die binnen de norm was. De lange deurmat erachter was zacht, voor rolstoelgebruikers té zacht. Aan de kluisjes op rolstoelhoogte plakten we rolstoelemblemen, zodat die altijd voor rolstoelgebruikers gereserveerd zijn.”

Het verhaal gaat verder onder de foto

“Verder hebben we wat bouwkundige aanpassingen gedaan. In het hele gebouw zijn nieuwe liften gekomen waarbij we er gelijk rekening mee hielden dat er een veel groter is, speciaal voor mensen die een scootmobiel gebruiken. De hellingen van de twee bruggen naar het museum bleken behoorlijk steil te zijn met een stijgingspercentage van 5%. Deze informatie hebben we nu verwerkt in de toegankelijkheidsinformatie op onze website. Want wat daar precies op hoorde te staan, wisten we eerst niet zo goed."

Over Onbeperkt Eropuit

Met Onbeperkt Eropuit geeft de Zonnebloem toegankelijkheidsadvies aan zoveel mogelijk vrijetijdslocaties in ons land. Door financiële steun van VSBfonds hebben we het project Onbeperkt Eropuit kunnen uitbreiden met onderzoek gericht op de culturele sector.

In onze adviezen worden de resultaten van een technische keuring en een belevingsonderzoek gecombineerd. Dit belevingsonderzoek wordt gedaan door vrijwilligers met een lichamelijke beperking, onze mystery guests.

Daarnaast geven we workshops aan medewerkers van locaties over bejegening en het gastvrij verwelkomen van mensen met een lichamelijke beperking. Tijdens deze workshops laten we de medewerkers zelf ervaren hoe het is om een lichamelijke beperking te hebben door ze plaats te laten nemen in een rolstoel of rond te laten lopen in een speciaal beperkingspak.