Schijntoegankelijkheid

Op X (voorheen twitter) plaatste een Brit die bekend is van zijn inzet voor duurzaam openbaar vervoer, een foto van zichzelf in een metro, vergezeld door flink wat bagage, op een duidelijk gemarkeerde plaats die gereserveerd was voor mensen met een handicap. Daarbij schreef hij ‘Zolang niemand er gebruik van hoeft te maken blijf ik hier zitten.’ 

Hoewel hij ongetwijfeld dacht dat het een goed idee was om deze schijnbaar beschikbare plaats in beslag te nemen, ontving hij niet de positieve reacties waar hij misschien wel op gehoopt had. 

Dit scenario deed me denken aan een situatie die velen bekend zal voorkomen: mensen zonder beperking die gebruik maken van de schaarse gehandicaptenparkeerplaatsen. Zelf heb ik wel eens de moed gehad om iemand hierop aan te spreken, maar in plaats van de gehoopte verontschuldigingen kreeg ik een lading verwijten over mij heen.  

Betreffende persoon parkeerde er immers maar vijf minuutjes en als er iemand kwam die de plek nodig had zou hij direct vertrekken. Hoe dat in de praktijk zou moeten verlopen omdat je met je beperking nou eenmaal niet zomaar even uit je auto stapt om een foutparkerende chauffeur te zoeken werd niet helemaal duidelijk. Om nog maar te zwijgen over de kwetsbare en afhankelijke positie waar je in belandt wanneer je om toegankelijkheid moet vragen. Bovendien werd de vraag hoe ik vanuit mijn auto kon weten dat de persoon na vijf minuten daadwerkelijk zou vertrekken, zodat ik kon wachten in plaats van op zoek te gaan naar een andere parkeerplaats niet beantwoord. 

Deze situaties noem ik schijntoegankelijkheid. Het is een van de meest frustrerende vormen van ontoereikende toegankelijkheid, waarbij er wel aan gedacht wordt maar er niet écht rekening wordt gehouden met mensen met een handicap. Met de allerbeste bedoelingen maken mensen gebruik van voorzieningen die bedoeld zijn voor een specifieke groep mensen, met in hun achterhoofd dat ze wel zullen vertrekken als er iemand aankomt die de voorziening nodig heeft.  

Helaas is er voor elke persoon die zo ook denkt ook een persoon te vinden die helemaal niet van plan is om ruimte te maken. Iemand die het zonde vindt dat die gehandicaptenplaatsen zo vaak leeg staan terwijl ze zo lekker dicht bij de ingang van de winkel zijn. Iemand die het stiekem geniet van de confrontatie met iemand die afhankelijk van andermans goedkeuring. 

Daarom wil ik een beroep doen op jullie, personen zonder handicap of beperking, om voorzieningen die voor ons zijn ook daadwerkelijk te reserveren voor ons. Op die manier worden de kansen om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij vergroot. 
En moeten we dan eens wachten op iemand die een voorziening of parkeerplaats gebruikt, dan weten we dat het iemand is die die tijd of plek gewoon nodig heeft. En dat kan een hoop frustratie voorkomen.